Reflecties in Santiago

10 oktober 2015 - Santiago de Compostela, Spanje

In de reacties op de blog van gisteren, maar ook al enkele keren eerder is spiritualiteit ter sprake gekomen. In deze blog wil ik graag reflecteren op dit punt en misschien enkele dingen rechtzetten. Ik heb veel nagedacht op de Camino en met veel interessante geesten gesproken. Hier een beknopt deel van de gedachten die ik had. De Camino veranderd van betekenis zoals elke cultuuruiting van betekenis veranderd. De rol van deze reis als middel tot catharsis en boetedoening, die zij vervulde in de middeleeuwse - meer autoritatieve - geloofsopvatting, is tegenwoordig zeldzaam. De meeste pelgrims op de Camino beleven een losse vorm van spiritualiteit of volgen een gelijkwaardigere versie (met een meer gelijkwaardige relatie tussen god en gelovige) van het christendom. Dit is voor mij echter niet het geval. Ik geloof dat religie, spiritualiteit en seculiere ideologieën een bepaalde ordening geven aan ons leven en onze wereld die wij verlangen. Mijn Camino was geen religieuze of spirituele tocht, zij was hooguit een filosofische. De grote hoeveelheid mensen die ik heb ontmoet, die overtuigd zijn van het bestaan van een hogere macht of een element in de mens dat boven het kenbare uitstijgt; doen volgens mij aannames die ongegrond zijn. Volgens mij is er een externe wereld waarvan impulsen ons bereiken, wij interpreteren deze impulsen en 'vertalen' (zetten deze om) naar concepten of ideeën waar we wat mee kunnen. Deze concepten vormen de wereld zoals we die waarnemen. Ik geloof dat elk menselijk idee, zoals ons beeld van 'god' of een 'ziel', voorbij gaat aan de dingen die wij kunnen weten en daarmee aan de dingen waar we intelligent over kunnen spreken en daarom geloof ik dat we dat dan ook niet moeten doen. Hiermee wil ik niet zeggen dat ik zeker ben dat deze zaken niet bestaan, enkel dat zij geen plaats hebben in een kennissysteem. Volgens mij kunnen we deze zaken niet weten en er enkel over speculeren (of erin geloven). In deze overtuiging heeft de Camino mij enkel gesterkt. Nu dit is rechtgezet zou ik graag willen zeggen wat ik wel geleerd heb. Ik heb geleerd om gastvrijheid meer te waarderen evenals vriendelijkheid in mensen, zelfs als zij een geheel andere mening zijn toegedaan dan jijzelf. Ook dat een simpel dagritme je gedachtes bevrijd en je de mogelijkheid geeft om vrijwel ongehinderd te denken. Daarnaast dat alle verschillende reizigers met een gemeenschappelijk doel, waar ze ook vandaan komen, de ideeën die wij hebben (vooral als we ons er niet zo bewust van zijn) over landen en nationaliteiten geheel door de war gooien. De Camino geeft een sterk kosmopolitisch gevoel van eendracht. Hiermee zou ik mijn reflecties willen beëindigen, ik hoop dat ik niemands overtuigingen heb geschoffeerd in het eerste deel van deze blog - indien dat het geval is dat was niet mijn bedoeling.

Foto’s

8 Reacties

  1. Ria Penders:
    9 oktober 2015
    Hoi Klaas,
    Je zet het mooi neer wat je hebt ervaren de afgelopen tijd. Zo voelt het voor mij ook altijd als ik wandel in de bergen van Noorwegen.
    Geniet lekker na!
    groetjes,
    Ria
  2. Francis:
    9 oktober 2015
    Mooie woorden weer Klaas. Iedereen mag wel of niet geloven wat hij of zij wilt, dus jij ook. Ik geloof in ieder geval dat ik je binnenkort weer zie op het dorp!

    Dit was het weer, ik ga een stukje lopen denk ik.......
  3. Tanja:
    9 oktober 2015
    Dan heb je veel geleerd en dat is prachtig, dat neem je mee in je verdere leven.
  4. Truus Ursem:
    11 oktober 2015
    Welkom thuis Klaas,op deze Ursem kunnen we weer trots zijn!!!Sorry maar we hebben weinig gereageerd.Ik ga het nogwel lezen allemaal,het gaat je goed hartelijke groeten Rein en Truus uit Schagen.
  5. Groetjes Ria Put:
    11 oktober 2015
    Goed gedaan en gezegd Klaas!!
    Groetjes,
    Ria Put
  6. Marjan.:
    11 oktober 2015
    Helemaal mee eens, Klaas. Ik denk dat je wat de aannames over ervaringen die niet interindividueel te checken zijn alleen op je eigen waarnemingen kunt afgaan. Maar houd daarvoor je hele verdere leven je ogen en oren goed open.
    De meeste spirituele ervaringen zijn individuele ervaringen. Verhalen over wonderen zijn meestal ook niet op waarheid te checken. Ook voorspellingen niet. Er zijn wel wonderlijke dingen die gebeuren terwijl wij er allemaal naar kijken. Zo zag je bijvoorbeeld in het allereerste seizoen van de postcodeloterij bingo show dat een vrouw het hele verloop van de wedstrijd van die avond kon voorspellen, inclusief de prijs die gewonnen werd. Dit kon niet gemanipuleerd zijn (de winnaar moest per ongeluk bij de juiste kleur bol staan, heel veel vragen beantwoorden, maar bovendien ook nog een score slaan met een balletje en een hokeystick). Je zag dat Reinoud Oerlemans behoorlijk van zijn stuk was. Half Nederland zag dat, maar als je het vraagt aan mensen dan zijn ze het allemaal vergeten. Heel begrijpelijk, want wat niet in ons begrip van de realiteit past, dat verdringen we. Die verwarring heet cognitieve dissonantie. Nou zijn de meeste ongerijmde ervaringen individuele belevenissen en ja, daar kun je dus niets mee als omstander. Maar als zelfs collectieve ervaringen maar zo snel mogelijk vergeten worden, dan zullen we ook niet snel tot meer acceptatie komen van voorlopig niet te verklaren maar toch geopenbaarde zaken. Het enige dat erop zit is dus zelf goed te kijken en cognitieve dissonantie proberen te voorkomen. En wie weet wat de nieuwste wetenschapvormen ons nog eens brengen.Harry Mulisch, ongeveer de grootste schrijver uit de tweede helft van de vorige eeuw in Nederland, riep: "Ik geloofde nergens meer in, maar nu ik hoor dat wij negentiende van de materie uit de kosmos niet kunnen waarnemen, krijg ik weer hoop." Aha, bedoelden ze dat met: Zalig zijn de onwetenden? Grapgrap!
    Leuk dat je weer thuis komt!
  7. Klaas:
    12 oktober 2015
    Bedankt Marian voor de reactie. Morgen ben ik weer thuis en zal ik contact opnemen over de filosofiebijenkomsten :)
  8. ELLY:
    13 oktober 2015
    Welkom thuis Klaas,lieve groet uit Heiloo.